Absolwent SGGW laureatem konkursu na najlepszą pracę magisterską dotyczącą rozwoju obszarów wiejskich

Mgr inż. Dominik Gapiński zajął II miejsce w Konkursie organizowanym przez Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN (IRWiR PAN) i Fundację Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.

Celem Konkursu jest promowanie tematyki rozwoju obszarów wiejskich, w tym w szczególności zagadnień dotyczących przemian społeczno-gospodarczych na polskiej wsi poprzez nagradzanie prac magisterskich opisujących tę problematykę.

Organizatorami Konkursu są Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN (IRWiR PAN) wraz z Fundacją Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej – fundatorem I, II i III nagrody (EFRWP). W tej edycji nagrody specjalne – wyróżnienia ufundowała ponadto Fundacja Badań Wiejsko-Miejskich RURall.

Kapituła Konkursu w składzie: dr Anna Rosa (Przewodnicząca), dr hab. Marta Błąd, prof. IRWiR PAN, prof. dr hab. Marek Kłodziński, dr hab. Sylwia Michalska, prof. IRWiR PAN, mgr Łukasz Komorowski (Sekretarz) doceniła pracę mgr. inż. Dominika Gapińskiego i przyznała mu II nagrodę w kwocie 2 000 zł. Nagrodzona praca nosi tytuł „Wpływ dużego miasta na krajobraz kulturowy wsi na przykładzie miasta stołecznego Warszawy”. Promotorem pracy jest Pani dr inż. Anna Długozima, praca obroniona została w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Instytut Inżynierii Środowiska, Wydział Leśny, kierunek: gospodarka przestrzenna.

Abstrakt: Celem badań było wskazanie skutków sąsiedztwa dużego miasta na dziedzictwo materialne mazowieckiej wsi poprzez: identyfikację zjawisk typowych dla krajobrazu miejskiego, ocenę stopnia zachowania tradycyjnych wiejskich wyróżników, wskazanie zagrożeń dla przyszłości krajobrazu wiejskiego oraz wypracowanie rekomendacji dotyczących planowania przestrzennego na obszarach wiejskich znajdujących się pod presją inwestycyjną miast, w celu ochrony wiejskiej tożsamości. Wytypowano cztery wsie, znajdujące się w obszarze oddziaływania OMW. Analizy objęły: układ przestrzenny, architekturę i budownictwo oraz małą architekturę. Przeprowadzono także analizę morfologiczną metodą grafów oraz waloryzację zasobów. Wykonano badanie ankietowe, w którym udział wzięło 120 respondentów. Oceniono, jak sąsiedztwo dużego miasta wpływa na jakość tradycyjnego krajobrazu wiejskiego oraz sformułowano rekomendacje do polityki przestrzennej. Analiza morfologii grafów oraz bonitacja punktowa, uznane zostały za istotne narzędzia wspierające urzędników, planistów, lokalnych aktywistów w procesie monitorowania stanu zasobów wiejskiego dziedzictwa, a zidentyfikowane niekorzystne zjawiska w środowisku wsi podmiejskich, stanowić mogą przestrogę dla samorządów. Efektem pracy są rekomendacje do kształtowania krajobrazu podmiejskiej wsi zgodnie z kulturą projektową, opartą 3 filarach: nie szkodzić, chronić i tworzyć wartości miejsca. Podjęte wieloaspektowe badania pozwalają określić poziom rozwoju przestrzennego wsi i na tej podstawie zaproponować adekwatne działania pozwalające chronić wyróżniki tradycyjnej wsi.

Komentarz: Niekontrolowana suburbanizacja oraz chaos przestrzenny prowadzą do niszczenia dziedzictwa kulturowego wsi, co skutkuje zatraceniem wiejskiej specyfiki, degradacją i zanikiem tradycyjnych obiektów oraz unifikacją. W grupie największego ryzyka znajdują się wsie będące pod presją inwestycyjną dużych miast, położone w obszarach metropolitalnych – dlatego to one stały się przedmiotem badań w pracy. Wsie położone bliżej miasta cechują się mniejszą trwałością historycznych struktur przestrzennych i większą transformacją morfologiczną. Należy promować je jako miejsca z atrakcyjnym zasobem kulturowym, wzmacniając tożsamość, rozpoznawalność JST, odrzucając anachroniczną retorykę, że tereny wiejskie należy kształtować zgodnie z miejskim standardem, traktując je jako zaplecze dla funkcji miejskich. Tym samym, w czasie silnych przekształceń terenów wiejskich położonych wokół Warszawy, ważne jest zahamowanie procesu bezpowrotnego zatarcia oraz utraty wiejskiego dziedzictwa kulturowego oraz szukanie rozwiązań, które będą godziły historyczną tożsamość wsi i istotę jej bytu z nieustającymi procesami suburbanizacji, wpływającymi bezpośrednio na zmiany społeczne, przestrzenne oraz środowiskowe. Suburbanizacja jako problem nasilający się, jest ważnym elementem badań procesów zachodzących w mieście stołecznym Warszawy oraz na terenach go otaczających, których efekty mogą przyczynić się do poprawy ładu przestrzennego i ochrony krajobrazu kulturowego wsi podmiejskich.  

Serdecznie gratulujemy osiągnięć!