7 czerwca – Światowy Dzień Bezpieczeństwa Żywności
Tematem przewodnim tegorocznej edycji Światowego Dnia Bezpieczeństwa Żywności jest „Bezpieczniejsza żywność, lepsze zdrowie”, czyli zwrócenie uwagi na znaczenie bezpieczeństwa żywności w zapewnieniu zdrowia i ogólnego dobrostanu człowieka. Realizacja tych założeń wymaga spełnienia konkretnych warunków.
Jednym z nich jest przekształcenia systemów żywnościowych w taki sposób, aby zapewniały lepsze zdrowie w sposób zrównoważony, w celu zapobiegania większości chorób przenoszonych drogą pokarmową. Zrównoważona produkcja to szerokie i wielowątkowe zagadnienie, które angażuje osoby i podmioty odpowiedzialne za projektowanie polityki w zakresie systemów żywnościowych.
Częścią zrównoważonej produkcji żywności jest zagospodarowanie odpadów, które powstają w każdej gałęzi branży sektora spożywczego. Producenci żywności zdają sobie sprawę, że prawidłowe zagospodarowanie odpadów z zakładu produkcyjnego pozwoli na rozszerzenie asortymentu oferowanych produktów lub umożliwi produkcję cennego biogazu. Dzięki temu odpady nie będą trafiać na wysypiska śmieci i stwarzać zagrożenia dla środowiska i ludzi. Jak się okazuje odpady, a szczególnie te z przemysłu owocowo-warzywnego, mają bogaty skład po względem wartości odżywczej i zawartości związków biologicznie aktywnych. Umożliwia to wykorzystanie odpadów do pozyskania konkretnych substancji, nowej żywności, produkcji paszy, nawozów, czy jako pożywkę w bioreaktorach.
Gospodarka cyrkularna i odpowiedzialna produkcja żywności są tematami, które wymagają podjęcia niezwłocznych działań, których podstawą jest edukacja społeczeństwa. W obu obszarach istotne są również opakowania, gdzie dąży się do zmniejszenia wpływu jaki mają na środowisko naturalne oraz stosowania materiałów do ich wytworzenia, które są bardziej zrównoważone.
Gospodarka cyrkularna, inaczej zwana gospodarką obiegu zamkniętego, charakteryzuje się dbałością o możliwie najmniejsze zużycie zasobów naturalnych, jak również ich ponowne zastosowanie. Idea obiegu zamkniętego to przede wszystkim dbałość o zrównoważony rozwój na każdy etapie życia produktu – od jego koncepcji po konsumpcję. To podejmowane zmiany nie tylko w działaniu, ale również w myśleniu o własnej działalności z poszanowaniem potrzeb przyszłych pokoleń.
W kontekście zrównoważonego rozwoju i minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko
w produkcji żywności coraz większą rolę odgrywają nietermiczne technologie. Tradycyjne metody obróbki cieplnej, takie jak gotowanie, blanszowanie czy suszenie, często wymagają dużych ilości energii i mogą prowadzić do strat składników odżywczych, zmian sensorycznych i generowania odpadów. Nietermiczne technologie oferują alternatywne podejście, które przyczynia się do zrównoważonej produkcji żywności.
Nietermiczne technologie obejmują różnorodne metody i procesy, takie jak ekstrakcja na zimno, obróbka ultradźwiękami, zastosowanie wysokich ciśnień, pulsacyjnego pola elektrycznego czy procesy membranowe. Wykorzystanie tych technologii pozwala na minimalizację użycia wysokiej temperatury i skrócenie czasu przetwarzania, co przekłada się na oszczędność energii. Ponadto, nietermiczne technologie pomagają zachować wartość odżywczą produktów, ponieważ minimalizują degradację składników odżywczych, jak witaminy, enzymy czy przeciwutleniacze. Dodatkowym atutem nietermicznych technologii jest zmniejszenie negatywnego wpływu na właściwości sensoryczne żywności. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod obróbki cieplnej, nietermiczne technologie pozwalają na zachowanie naturalnego smaku, aromatu czy tekstury produktów spożywczych, co przyczynia się do poprawy jakości sensorycznej.
Obecnie żywność jest przetwarzana w ogromnych ilościach i przesyłana na duże odległości. Wszechstronna współpraca i zaangażowanie wszystkich podmiotów w łańcuchu dostaw żywności, a także właściwe zarządzanie i legislacja, są niezbędne dla zapewnienia jej bezpieczeństwa, a co za tym idzie zdrowia konsumentów.
- Temat żywności i żywienia człowieka można zgłębić od strony teoretycznej i przede wszystkim praktycznej wybierając studia na Wydziale Technologii Żywności na kierunkach: bezpieczeństwo żywności, technologia żywności i żywienie człowieka, towaroznawstwo i marketing żywności, food science – technology and nutrition (w języku angielskim). Szczegóły – https://wtz.sggw.edu.pl/
- Dodatkowo w Instytucie Medycyny Weterynaryjnej, funkcjonuje Katedra Higieny Żywności i Ochrony Zdrowia Publicznego. Katedra prowadzi badania naukowe
i zajęcia dydaktyczne z zakresu higieny i mikrobiologii żywności pochodzenia zwierzęcego. Katedra prowadzi badania naukowe i zajęcia dydaktyczne z zakresu higieny i mikrobiologii żywności pochodzenia zwierzęcego. Szczegóły – https://imw.sggw.edu.pl/